In vergelijking met andere verenigingen en bewegingen van mensen die eveneens naar een betere wereld streven, vertoont de Vrijmetselarij enkele typische kenmerken: het werken aan zichzelf krijgt veel meer aandacht dan het proberen te veranderen van die wereld. Ze trachten de evolutie te bevorderen door positieve zaken constructief te bevorderen of tot stand te brengen, eerder dan door het negatieve te bestrijden.
Voor dat laatste beschikt onze samenleving immers al over genoeg voorzieningen. Vandaar de term "metselaar".

Ze trachten reeds binnen hun kringen enkele kenmerken van die betere wereld te realiseren, waaronder broederlijkheid, tolerantie, constructieve communicatie en streven naar consensus, eerder dan te overtuigen, te bewijzen, te kiezen of te bestrijden.
Roddel en negatieve kritiek beschouwen zij als hoogst onmaçonniek. Hierdoor beleven zij met elkaar een inspirerende en lerende ervaring.

Broederlijkheid is ervan uitgaan dat de medemens fundamenteel naar het goede streeft en in staat is te groeien, en dat zijn inbreng en zijn rechten dezelfde waarde hebben als de onze. Deze band is even stevig als een biologische band met broers en zusters, en kan dus niet opgezegd worden bij eventuele problemen of eenzijdige beslissing.