Aan de Gedempte Nieuwesloot 153 1811 KS Alkmaar, vinden de bijeenkomsten plaats van drie vrijmetselaarsloges; De Morgenster, De Noordstar en De Noorderkroon en één Loge van Weefsters; "Vita Animo Concipre Est".
Historische achtergrond van de locatie
Alkmaar in de Middeleeuwen
Alkmaar ontving stadsrechten op 11 juni 1254 van Willem II van Holland. Destijds fungeerde de stad voornamelijk als grensvesting en uitvalsbasis in de strijd tegen de West-Friezen.
Ontstaan van de Nieuwesloot
De Nieuwesloot werd in de 14e eeuw gegraven als afwatering van het Doelenveld. De oorspronkelijke loop van de Nieuwesloot is goed gedocumenteerd op een muurschildering uit 1573, gemaakt door Broeder Donatianus. Op deze schildering stroomt het water vanaf de Kanaalkade via de Paardenmarkt en de Molenbuurt, door de Sint Sebastiaanstraat, en vervolgens door de huidige Gedempte Nieuwesloot naar het Hofplein, om uiteindelijk terug te keren naar de Kanaalkade.
Het Begijnenklooster en het weeshuis
Tegenover het huidige Logegebouw stond vroeger het Begijnenklooster "De Jonge Hof" (ook bekend als OLV Maria van Nazareth). Dit klooster werd in 1572 opgeheven en in 1576 herbestemd tot weeshuis voor kinderen van poorters.Een tekening uit 1578 toont het weeshuis aan de Nieuwesloot, met rechts de brug naar de Doelenstraat. Door de jaren heen kende het gebouw diverse functies:
- 1795: Kazerne
- 1811: Hospitaal
- 1816: Opnieuw kazerne
- 1861: School
De demping van de Nieuwesloot
De Nieuwesloot werd gedempt in 1863. Een foto uit 1865 toont de toen nog niet bestrate Gedempte Nieuwesloot. De oorspronkelijke loop van de sloot verklaart waarom sommige historische panden geen ingang hebben aan deze straat. Zo bevindt de ingang van het "Huis van Achten" zich in de Lombardsteeg, en die van het oude "Hof van Bergen" in de Doelenstraat. Het "Hof van Sonoy" was bereikbaar via een bruggetje.
Het Logegebouw
In 1893 kocht de eerste mannelijke vrijmetselaarsloge in de regio Alkmaar, Loge de Noordstar, een pand op de huidige locatie van het Logegebouw. Daarvoor stond hier een koetshuis dat hoorde bij Huize De Dieu (of Huize Egmont). Dit koetshuis is te zien op de foto uit 1865. Het is het derde pand van rechts, terwijl het pand met de lichtkleurige gevel rechts op de foto later plaatsmaakte voor de bouw van het Hooge Huys.
Huize De Dieu, een rijksmonumentaal barok patriciërshuis aan de Langestraat, huisvest tegenwoordig een herenclub en is deels toegankelijk voor publiek.
Uitbreidingen en monumentenstatus- 1924: Het gebouw werd vergroot door architecten D. Saal (ook ontwerper van Huize Westerlicht) en L. Groen.Zij ontwierpen onder meer de voorgevel van het Logegebouw en de conciërgewoning in de stijl van de Amsterdamse School.
- 1936: Laatste verbouwing door dezelfde architecten.
- 1989: Het gebouw kreeg de status van monument.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Tempelzaal in 1941 gebruikt als drukkerij. Na de oorlog, in 1947, kreeg het gebouw zijn oorspronkelijke functie als Logegebouw terug.Tegenwoordig is het pand te bezoeken tijdens de Open Monumentendag.
De loop van de vroegere Nieuwesloot, is gemarkeerd op het wegdek van de hedendaagse Gedempte Nieuwesloot, door blauw gekleurde straatstenen die de oorspronkelijke grachtkanten aangeven.